Kawa i kawa kuloodporna zamiast śniadania - czy to dobre rozwiązanie?

Kawa z rana jak śmietana? Czy są pewne sytuacje, gdy lepiej zrezygnować z kawy? A może picie codziennej kawy kuloodpornej zamiast śniadania to dobre rozwiązanie? Szkodzi - nie szkodzi? Czy niejedzenie śniadania jest ok? Sprawdźmy!

Wpis lekki i krótki bez zbędnej dyskusji - lecz naukowo! Bo kto nie lubi kawy? Niestety dziś wielu z Was zmartwię, ponieważ kawa z rana nie dla wszystkich jest jak śmietana. A właściwie dla nikogo nie jest zgodna z biologią ludzką. Sprawdź dlaczego!

Rytm dobowy 

Odpowiadając na pytanie "czy kawa z rana na czczo jest w porządku" nie sposób nie zahaczyć o rytmy biologiczne i dobowe wydzielanie pewnych związków, które mają kluczową rolę w odpowiedzi na zadane pytanie. Dlaczego? Co się dzieje rano?

Co się dzieje wczesnym rankiem w naszym organizmie?

Gdy wstajemy jesteśmy zaprogramowani do pobudki i działania. Ot ewolucja i zwykła biologia - logiczne prawda? Aby tak się stało nasz organizm wykazuje dobowe wydzielanie hormonu stresu - kortyzolu, który nie jest zły! W końcu to on motywuje nas do działania! Ale to nie jedyny hormon wydzielany wczesnym rankiem, gdy jesteśmy na czczo i budzimy się witając nowy dzień!

• Kortyzol - numer jeden porannych godzin, wtedy mamy jego najwyższe stężenie
• Aminy katecholowe - również wykazują rytm dobowy z najwyższym wydzielaniem w godzinach wczesnych, mają zaktywować nasz organizm do działania i wysiłku fizycznego
• Kortykosteroidy - także wykazują rytm dobowy z najwyższym wydzielaniem w godzinach wczesnych, nasilają produkcję cukru i wspierają wzrost cukru we krwi
• Insulina - również wykazuje rytm dobowy z najwyższym wydzielaniem w godzinach wczesnych, insulina powstaje rano w odpowiedzi na aktywację produkcji i wydzielania glukozy - stymulowane katecholaminami, kortykosteroidami i kortyzolem (Woroń, 2005)

Kortyzol - główny sprawca zamieszania!

Kortyzol wpływa na wiele mechanizmów w organizmie ludzkim. Jego wysokie stężenie w godzinach porannych:

• wpływa na wzrost poziomu cukru czyli nasila hiperglikemię, a także wydzielanie insuliny
• wpływa na wydzielanie adrenaliny (która również ma nas z rana motywować do działania)
• wpływa na wydzielanie glukagonu
• nasila glukoneogenezę czyli produkcję cukru w wątrobie
• zmniejsza siłę syntezy kolagenu
• zmniejsza aktywność fibroblastów
• i inne (Jonczyk, 2014)

Jak sam widzisz - nie bez powodu mówimy "stres wyrzuca nas z ketozy!". Zobacz jak działa kortyzol - podnosi cukier, wspiera produkcję cukru - wszystko w myśl zasad: "walcz i uciekaj"/"działaj mamy poranek, rusz się, rób coś, spal ten cukier, który Ci podnoszę!". Wysoki poziom kortyzolu jest ważny (o ile nie przekracza pewnych norm!), ma nas motywować do zakończenia snu i rozpoczęcia dnia, dlatego test poziomu ciał ketonowych na czczo może być kiepskim rozwiązaniem.

Dlaczego więc kawa NIGDY na czczo?

To proste. Skoro mamy i adrenalinę i insulinę i kortyzol i katecholaminy z rana - czy naprawdę musimy jeszcze pakować w siebie kofeinę, która dość intensywnie wpływa pobudzająco na układ nerwowy? Czy naprawdę potrzebujemy silnie potęgować wszystkie opisane procesy, aby rozpocząć dzień i zmotywować się do działania? Jeśli tak i bez kawy nawet nie ruszycie - zastanówcie się nad swoim zdrowiem, bo może warto zrobić badania choćby wyżej wymienionych elementów. Argument "ale ludzie od dawna pili kawę i to po prostu ewolucja" jest bardzo słaby ze względu na fakt, że kawa to całkiem świeży wynalazek ludzkości (XII wiek? o ile dobrze kojarzę) i niewiele ma wspólnego z naszym organizmem, ewolucją procesów biochemicznych. Ewolucja to proces wyrzutu kortyzolu z rana, który motywuje nas do działania wraz ze wschodem słońca, a nie picie kawy na czczo.

PRZYPOMINAM: Człowiek i procesy zachodzące w jego ciele są silnie zsynchronizowane z dobowym rytmem dnia i nocy. Podobnie jak u większości żywych istot na ziemi. Ale tylko człowiek pije kawę/stosuje energetyki i inne substancje pobudzające - czy to daje nam coś do myślenia? Powinno!

A może kawa kuloodporna bez kofeiny?

Teoretycznie tak, ale.....badania naukowe pokazują, że osoby, które nie jedzą porządnych śniadań (szczególnie białkowych) są bardzo mocno obciążone problemami w funkcjonowaniu układu endokrynnego - czyli pracy hormonów. Wykazano, że osoby spożywające śniadanie mają później w ciągu dnia prawidłowe poziomy insuliny i glukozy w porównaniu do tych, które śniadań nie spożywają (Patterson, Sears, 2017). Sam tłuszcz pochodzący z tak uwielbianej przez wielu kawy kuloodpornej (nawet bez kofeiny, aby kolokwialnie mówiąc już nie dobijać układu nerwowego z rana) może być niewystarczający. Wiele razy podkreślałam Wam jak ważne jest jedzenie białka z rana - choćby w kontekście tarczycy. Nie wyobrażam sobie zalecać kawy kuloodpornej u osób z problemami hormonalnymi oraz nie do końca sprawną tarczycą. Nie wyobrażam sobie takiej kawy nawet u osób zdrowych, które świadomie dbają o zdrowie. Sam ten fakt już powinien wiele nam powiedzieć - jedzmy porządne śniadania do godziny po przebudzeniu! Jeśli bardzo kochacie rytuał picia kawy - zróbcie to po śniadaniu lub wypijcie na czczo kawę bezkofeinową. Ale z rana przede wszystkim zadbajcie o porządne białko: jajecznica czy sadzone będą idealne. Kuloodporną zostawcie na II śniadanie.

Kiedy niejedzenie śniadania będzie dobrym rozwiązaniem?

W przypadku, gdy mamy ponadnaturalnie wysoki poziom kortyzolu. Prawidłowy poziom mieści się w normie 5-25 µg/dl. I tyle powinien wynosić u osoby zdrowej. U osób, które żyją w długotrwałym i przewlekłym stresie poziom kortyzolu może przekroczyć zakres prawidłowy. Przypominam, że kortyzol wpływa na insulinę oraz wspiera rozwój hiperglikemii porannej. I to jest normalne o ile mieści się w normach laboratoryjnych! Dodatkowo insulina rano wykazuje najwyższe dobowe stężenie, co oznacza, że u osób z wysokimi poziomami kortyzolu ponad 25µg/dl insulina również może być bardzo wysoka - a wstrzymanie się ze śniadaniem do około 2 godzin po przebudzeniu może być dobrym rozwiązaniem. Insulina wraz z poziomem cukru i kortyzolu - obniżą swój poziom i będzie można spożyć posiłek. Taka sytuacja szczególnie sprawdza się w przypadku osób jedzących węglowodany/na zbilansowanej diecie, których posiłki wpływają na wyrzut poziomu cukru i insuliny bardziej niż posiłki ketogenne czy osób na dietach niskowęglowodanowych. 

PODSUMOWANIE: Kofeina na czczo - lepiej nie. Nawet, gdy jesteśmy zdrowi. Jeśli mamy rytuał picia kawy rano - przesuńmy go na poposiłkowy rytuał :) Jest wiele rozwiązań - dbajmy o siebie na każdym poziomie! Spożywanie kawy na czczo nie jest zgodne z rytmem dobowym. Jeśli bez kawy nie umiecie funkcjonować i podnieść się z łóżka - myk lećcie na badania. Nie żartuję!

Literatura:

Jarosław Woroń, Ryszard Korbut, The influence of aging on biological rhythms in human- implications for the pharmacotherapy, Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinolog, Tom/Volume 56; Numer/Number 6/2005

P. Jonczyk, Kortyzol – hormon o charakterze antyanabolicznym, Edukacja Biologiczna i Środowiskowa. 53. 17-27, 2014.

Miłej lektury!

Zapraszam na stronę na Facebook'u tutaj [kliknij i wejdź].

Jeśli zechcesz - możesz mnie także wesprzeć przez Patronite tutaj [klik].

****************************************************************

Udostępniajcie jeśli macie ochotę! :)

Bardzo proszę o uszanowanie mojego autorstwa do zdjęć i przepisów :)
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Art. 78. 1.

W sklepie FoodForce czeka na Ciebie kod na 12% na hasło: reva12